"กู่ฉิน" พิณ 7 สายในตำนาน

กู่ฉิน

           กู่ฉินเป็นพิณจีนโบราณชนิดหนึ่ง มี 7 สายไม่ทราบยุคที่ปรากฏแน่ชัดแต่พบในจารึกกระดองเต่ายุคราชวงศ์โจวมีการกล่าวถึงแล้ว (ราว 3,100 - 3,200 ปีก่อนได้)

กู่เจิ้ง

           หลายคนอาจมีการเข้าใจผิดว่ากู่เจิ้งกับกู่ฉินเป็นพิณชนิดเดียวกัน แต่ในความจริงกู่เจิ้งกับกู่ฉินเป็นคนละชนิดกันค่ะ กู่ฉินเป็นพิณ 7 สาย กู่เจิ้งเป็นพิณ 21 สาย

เปรียบเทียบกู่เจิ้งกับกู่ฉิน
(บน) กู่เจิ้ง (ล่าง) กู่ฉิน

           กู่ฉินเป็นพิณจีนที่อาภัพเพราะขนาดละครกำลังภายในแปลไทย ตัวละครดีดกู่ฉินชัดๆมักพากษ์เป็นดีดกู่เจิ้งซะงั้น.... นิยายกำลังภายในเองก็ตาม บางครั้งบทชี้ว่าที่ดีดน่ะกู่ฉินคนแปลดันแปลเป็นกู่เจิ้ง อีกเป็นเครื่องดนตรีที่ "หาคนเล่นได้ยาก หาคนสอนได้ยาก หาแผ่น CD ได้ยาก คนฟังมีน้อย" เนื่องจากความยากที่ดูเรียบง่ายของมันคือ กู่เจิ้งแบบ 13-16 สายปกติ 1 สายมีสองเสียง แต่กู่ฉิน 1 สายมี 34 เสียง......โอว้แม่เจ้า คูณ 7 เข้าไปแถม+เทคนิคสองสายคู่สามสายพร้อมเพียงอีก........ จึงไม่แปลกที่เวลาเฉลี่ยของผู้ฝึกวิชานี้ขึ้นพื้นฐานแค่ดีดให้ครบเป็นทุกเสียงพอ

           จะให้เป็นเพลงได้เฉลี่ย 2 ปี กว่าจะเป็นเพลงที่สะท้อนถ่ายทอดอารมณ์ได้เฉลี่ย 10 ปี

           ความแตกต่างของกู่ฉินกะกู่เจิ้งนอกจากจำนวนสาย คือ กู่ฉินเป็นเครื่องดนตรีเน้นช่วงเสียงต่ำทุ้มเปรียบดังเสียงคนชราผ่านโลกรำพัน กู่เจิ้งเสียงสดในกังวานช่วงเสียงหลากหลายออกแนวค่อนไปทางสูงดุจเสียงครวญของดรุณีแรกรุ่น เพราะเหตุนี้กู่ฉินจึงไม่เหมาะกับการบรรเลงผ่าลำโพง เสียงจะตกลงไปมาก ต่อให้มือเทพเครื่องเสียงเทพมาบันทึกเสียง ก็ยังตกหล่นไม่ครบอารมณ์เหมือนฟังสดใกล้ๆอยู่ดี ดังนั้นนับแต่โบราณกู่ฉินจึงเป็นเครื่องดนตรีของนักปราชณ์ นักกวี ที่ใช้เล่นในวงมิตรสหายสนิทเท่านั้นไม่มีการแสดงตามร้านตลาดทั่วไป

           หากท่านใดคิดจะครอบครองกู่ฉินเป็นสมบัติส่วนตัวแล้วล่ะก็ ต้องเตรียมงบไว้ให้มาก เพราะราคาของเครื่องดนตรีชนิดนี้แพงขนาดไปเดินที่จีนถ้าจะซื้อถูกสุดแบบที่ทำจากมือของนักดนตรีกู่ฉิน ต่ำสุดๆก็30,000อัพ ไม่นับพวกผลิตจากโรงงานที่เสียงเพี้ยนง่าย อายุการใช้งานไม่นานก็พัง

           มีคำกล่าวว่ากู่ฉินมีงบแสนก็ซื้อแสนไปเลย เพราะเป้นเครื่องดนตรีที่หากเป็นของชั้นดี เสียงจะมีโอกาสเพี้ยนได้น้อยมากๆ ยกเว้นไปเล่นพิเรนๆกับเขา(กู่ฉิน)เข้า ยิ่งเล่นนานเสียงยิ่งอยู่ตัวนับเป็นคุณสมบัติแปลกๆอันหนึ่ง ส่วนเหตุที่แพงเพราะไม้ที่ทำกู่ฉินชั้นดีปกติต้องเป็นไม้ตายแห้งเท่านั้น โดยมากนิยมไม้สนตายแห้ง ยิ่งตายจากฟ้าผ่าตายยิ่งนานยิ่งดี แม้ทุกวันนี้ช่างกู่ฉินที่เป็นยอดฝีมือยามลงมือหาไม้ ต้องเข้าป่าหากันอย่างน้อยๆเป็นเดือนเลยทีเดียว ปัจจุบันของที่ราคาสามหมื่นกว่าๆเองใช้ไม้ชั้นดีธรรมดามาตัดแล้วแช่น้ำยาพิเศษราว 1-2 เดือนก่อนมาตากแห้งแล้วทำพิณ ถ้าเป็นไม้ตายซากราคาเป็นแสน เพราะไม้ตายซากหายากไม่พอยัง แกะโครง ว่างรูป ขึ้นแท่นและสายยาก ปกติแม้แต่ยุคนี้ ช่างที่เก่งสุดๆทำกู่ฉินชั้นยอดจากไม้ตายซากได้เฉลี่ยแค่ 2 ปีต่อ 1 ตัวเอง (จริงๆขนาดอันล่ะสามหมื่นเองก็เถอะ เฉลี่ยแช่น้ำยาตากแล้วแกะและขึ้นรูปก็ตก 2 ปีต่อ 1 ตัวไล่ๆกัน)

กว่างหลิงซ่าน (ลำนำกว่างหลิง)

           จัดเป็นเพลงติดท้อปลิสคู่บุญนักเล่นกู่ฉิน เล่นกู่ฉินต้องเล่นเพลงนี้ทุกคนเหมือนไฟต์บังคับ แทบทุกคนเหตุเพราะเป็นเพลงที่ต้องอาศัยเทคนิคขึ้นบรรลุถึงจุดยอดฝีมือ จึงบรรเลงได้ เลยเป็นเหมือนข้อสอบบังคับไป

           ที่มาของมันนั้นว่ากันว่าเป็นนักดนตรีคนหนึ่ง แต่งสดุดีให้เนี่ยเจิ้งมือสังหาร ในยุคโจวเวยเลี่บหวาง ราว 2400 ปีก่อน

           ยุคนั้น ณ แคว้นเว่ยกว๋อ เนี่ยเจิ้งที่ไปก่อคดีฆ่าคนโฉดร้ายหนึ่งได้หนีจากเมืองจื่อไปอยู่ เมืองฉีกว๋อพร้อมพี่สาวและมารดา เขาหลบอยู่อย่างสงบมานาน

           จนวันหนึ่ง ในราชสำนัก มหาอำมาตย์หานหนีได้ถูกขุนนางนามเหยนซุ่ยฉีกหน้ากลางการอภิปรายความเห็นทางการเมืองที่ตยบกพร่อง จึงผูกใจเจ็บค่อยหาทางเล่นงานเหยนซุ่ยเสมอ

           เหยนซุ่ยจึงถอยฉากออกจากเมืองหลวง ระหว่างทางก้หามือสังหารส่งไปลอบฆ่าหานหนีแก้แค้นเช่นกัน จนมาถึงฉีกว๋อ เขาได้ยินชื่อเสียงเนี่ยเจิ้งก้ไปเยี่ยมหลายครั้งแต่โดนปฏิเสธเรื่อยมา วันหนึ่งจึงทำทีจัดทองคำไป 2,000 ตำลึง ไปหามารดาเนี่ยเจิ้งในวันเกิดของมารดาเนี่ยเจิ้ง โดยหวังซื้อใจเนี่ยเจิ้งให้ไปฆ่าหานหนี แต่เนี่ยเจิ้งไม่รับทองจำนวนนั้น ทว่าในใจกลับรู้สึกตื้นตั่นยิ่งนัก

           แม้เหยนซุ่ยจะกระซิบบอกว่าไม่ให้ฟรีแต่วานไปฆ่าคน เนี่ยเจิ้งก็ไม่รับเพราะอยากดูแลมารดามากกว่า เหยนซุ่ยได้ยินก็เข้าใจแต่ก็ยังจะให้ทองแต่เนี่ยเจิ้งก็ไม่รับสุดท้าย เหยนซุ่ยก็ขนทองกลับบ้าน หลายปีผ่านไปมารดาเนี่ยเจิ้งถึงแก่กรรม(ตาย) เนี่ยเจิ้งจึงไปหาเหยนซุ่ย ถามว่าครั้งนั้นที่ท่านวานให้ฆ่านั้นเป็นใคร?

           เหยนซุ่ยตอบว่าเป็นหานหนี เนี่ยเจิ้งบอกเรายินดีรับทำแต่ไม่ใช่เพราะเงินทองยามนี้มารดาสิ้นลมแล้ว พี่สาวก็มีครอบครัวแล้ว เขาไม่มีห่วงใดอีก เนื่องด้วยท่านยามนั้นมาหาข้าผูกมิตรโดยไม่รังเกียจคนต่ำต้อยเช่นข้า แม้ข้าไม่รับปากท่านก็ยังคบหาข้าเป็นมิตรเช่นเดิม กับสหายแล้วหากไม่ช่วยเหลือกันจะคบไปเพื่อการใดยังเรียกเป็นสหายรึ? หลังกล่าวจบจึงเดินทางไปเมืองหลวงเพียงลำพัง

           เนี่ยเจิ้งบอกเหยนซุ่นว่าเพื่อไม่ให้ข่าวรั่วจึงต้องลงมือเพียงคนเดียว

           เขาเดินทางจนวันหนึ่งเมื่อมาถึง เขาเดินเข้าจวนหาหานหนีที่กำลังนั่งจิบชาในจวนอย่างสบายอารมณ์โดยไม่รู้ว่าเงาหัวกำลังจะขาด เนี่ยเจิ้งนับว่าเทพมากกลับเดินดุ่มๆบอกขอพบมีเรื่องสำคัญเรียนกับหานหนี คนที่เฝ้าก็พาไปหาหานหนีในศาลาในจวน พอพบหานหนีเขาก็ชักกระบี่แทงหานหนีตายในศาลาทันที จากนั้นอาละวาดฆ่าราชองครักษ์อีกนับสิบ ก่อนจะเห็นว่าหมดทางฝ่าออกไปจึงเอากระบี่กรีดหน้าตนเองจนเละ เอานิ้วควักลูกตาตนออกกันรูปโฉมมีคนจำได้ จากนั้นเอากระบี่แทงท้องตนเองตาย.........

           ทางการจึงนำศพเขาไปแขวนประกาศใครรู้ว่าเป็นใครมีรางวัล 1,000 ตำลึงทอง ผ่านไปเป็นสัปดาห์ไม่มีใครมายืนยันจนปรากฏหญิงผู้หนึ่งมาบอกว่า "นี่คือเนี่ยเจิ้งแห่งเมืองจื่อ น้องชายของนางเอง"ที่แท้คือเนี่ยหญิงพี่สาวของเนี่ยเจิ้ง ผู้คนต่างสงสัยว่าทำไมนางกล้าบอกเช่นนั้น นางตอบกับเหล่าผู้คนและมือปราบว่า "น้องชายข้ายอมทำลายโฉมตนเอง เพื่อไม่ให้เป็นเหตุเภทภัยสู่ตัวข้า น้องชายข้าทำถึงขนาดนี้ ข้าจะรักตัวกลัวตายปล่อยให้ศพน้องชายข้าไม่ได้บรรจุฝัง ปราศจากหลุมศพและป้ายชื่อได้อย่างไร" กล่าวจบนางก็เอามีดที่พกมาอัตวิบากกรมตนเองลง ณ ข้างที่แขวนศพน้องชายของนาง

           นักดนตรีนิรนามจึงแต่งเพลงสดุดีเรื่องราวนี้นามว่า "กว่างหลิงซ่าน" ขึ้นมา

           แต่ที่เพลงนี้ยิ่งโดงดังคือ จีคัง ในยุคราชวงศ์เว่ยตะวันตก

           มหาบัณทิตผู้ไม่ยอมรับใช้กังฉิน ซือหม่าจาว ทั้งยังตำหนิพฤติกรรมของกังฉินแบบไม่ไว้หน้าใดๆ ส่งผลให้โดนข้อหา "ไม่สบอารมณ์กังฉิน" ลากไปประหาร แม้เหล่าลูกศิษย์ราว 3,000 คนจะไปคุกเข่าขอร้องในลานประหารให้ยกเลิกโทษให้ก็ไม่เป็นผล ก่อนประหาร จีคัง ได้ขอพิณมาบรรเลงเพลงกว่างหลิงซ่าน ระบายความคับแค้นออกมาว่ากันว่า สะกดทั้งลานประหารให้ตกในภวังค์กันเลยทีเดียว ก่อนจะโดนตัดศรีษะหลังบรรเลงเพลงจบแล้วเพชรฆาตหายภวังค์

เพลงกว่างหลิง กู่ฉิน
บรรเพลงโดย ศ. หลี่เสียงถิง ในงานมอบมรดกโลกแก่คนรุ่นใหม่

ทาเคชิ คาเนชิโร ในบทขงเบ้ง กำลังดีดกู่ฉิน

           ตอน โจโฉแตกทัพเรือ เป็นการนำเพลงโบราณสองสามเพลงมาตัดต่อกัน บรรเลงโดย ศ.จ้าวเจียเจิน (ละครสามก๊กชุดใหญ่และสื่อใหญ่หลายๆ เรื่องส่วนมากก็เป็นฝีมือท่าน) กู่ฉินในเรื่องผลิตมาจากโรงงานจวินเทียนฝาง（钧天坊）ของ อ.หวังเผิง

การบรรเลงกู่ฉินที่ไพเราะอีกเพลงค่ะ

ที่มา : dvdgameonline.com