บ้านศิลปิน

ล้ำค่าด้วยงานศิลป์ ถิ่นชนบทในบางกอก

          ในห้วงหนึ่งของความรู้สึก คืออยากจะมีบ้านไม้ อยากมีบ้านที่มีศาลานั่งเล่นอยู่ริมน้ำ ไว้นั่งเล่นผ่อนคลายในยามว่างๆ เบื่อๆ เหงาๆ

          แต่เพราะไม่มีโอกาส เลยต้องแสวงหาที่พักผ่อน เพราะฉะนั้นสุดสัปดาห์นี้ เลยปักหลักเที่ยวที่ใกล้ๆ บรรยากาศบ้านไม้ริมคลอง แถมมีศิลปะจรรโลงใจไปในคราเดียวกัน

          ณ บ้านศิลปิน บ้านไม้ริมน้ำ หลังงามที่ผ่านการซ่อมแซมบูรณะ คือสถานที่ที่เป็นทั้งแหล่งทำงาน แหล่งแสดงผลงาน ภาพถ่าย ภาพวาด ภาพพิมพ์ งานแกะสลักและงานจิวเวลรี่ รวมถึงข้าวของเครื่องใช้โบราณ ของกลุ่มศิลปินมากหน้าหลายตาหลากหลายแขนง นำโดย ชุมพล อักพันธานนท์ และเพื่อนๆ ได้เข้าไปซื้อบ้านโบราณของตระกูล “รักสำหรวจ” แล้วซ่อมแซมให้กลับมาสวยงามสมบูรณ์

          บ้านศิลปิน แฝงตัวอยู่ในย่านชุมชนริมคลองใจกลางบางกอก น่าแปลกที่อยู่ในเมืองแท้ๆ แต่กลับให้อารมณ์กลิ่นอายของความเป็นบ้านในชนบท

          คลองสายนี้ก็คือ คลองบางหลวง แต่เดิมก็คือแม่น้ำเจ้าพระยาสายเดิม แต่สมัยสมเด็จพระไชยราชาธิราช กษัตริย์อยุธยา ได้มีการโปรดฯ ให้ขุดคลองลัดขึ้น แล้วที่มาเรียกชื่อว่า คลองบางหลวง ก็คาดกันว่า น่าจะกร่อนมาจากคำว่า คลองบางข้าหลวง เพราะสมัยแผ่นดินพระเจ้ากรุงธนบุรี ทางฟากนี้ยังเป็นเมืองหลวง แล้วก็มีบรรดาขุนนาง ข้าราชการ มาผูกแพตั้งบ้านเรือนกันอยู่ตามแนวคลองแถบนี้กันมาก

          ตัวบ้านศิลปินนี้ เป็นบ้านไม้ริมน้ำแบบในฝัน แม้จะมีอายุเก่าแก่เป็นร้อยปี แต่กลับยังคงสวยงามเหมือนใหม่ไร้ร่องรอยผุพัง ผังตัวบ้านจะเป็นรูปตัว L กลับข้าง ตรงลานกลางบ้านมีเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง สมัยอยุธยา ที่คงเป็นเจดีย์ในวัดกำแพงที่อยู่ถัดไปใกล้ ๆ ผมว่าทำเลมันเหมาะเจาะที่จะเป็นแหล่งจรรโลงจิตใจเสียจริงๆ

          และไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าของดีและฟรีนั้นมีอยู่บนโลกใบกลมของเรา เพราะที่บ้านศิลปินนั้น นอกจากจะรวบรวมงานศิลปะหลากหลายแขนงของศิลปินที่อาศัยอยู่ที่นี่ให้เราได้ชมกัน เป็นแกลอรี่แล้ว ก็ยังเปิดประตูกว้างไว้ให้ใครที่อยากร่วมย้อนภาพวิถีชีวิตริมคลองเมืองบางกอก เข้ามาใช้พื้นที่กันได้ตามสะดวก

          นอกจากภาพถ่ายภาพวาด ก็ยังมีภาพพาโนรามาบนผืนผ้าใบ มีทั้งภาพรัตนโกสินทร์สมัยก่อน ภาพภาพวัดอรุณฯ สมัยก่อน..ให้ได้เห็นเป็นบุญตา

          และไฮไลท์ของที่นี่ อยู่ที่ตอนบ่าย2 โมงของทุกวัน คือจะมีการแสดงหุ่นละครเล็กคณะคำนายแห่งคลองบางหลวง ซึ่งพวกเขาเต็มใจเปิดบ้านเพื่อแสดงศิลปะชั้นสูงให้กับเราๆ ท่านๆ ได้รับชมกับแบบไม่ต้องเสียสตางค์

          นักแสดงละครหุ่นเล็กของคณะทำนาย ทั้งหมดต่างเคยเป็นส่วนหนึ่งของคณะหุ่นละครเล็กโจหลุยส์เมื่อครั้งยังปักหลักแสดงอยู่ที่สวนลุมไนท์บาร์ซา จนเมื่อสถานที่แสดงนั้นถูกปิดตัวลง นักเชิดแต่ละคนต่างก็แยกย้ายกันไปก่อนจะมารวมตัวกันอีกครั้งเนื่องจากความผูกพันที่มีต่อศิลปะหุ่นละคร กระทั่งได้มาปักหลักทำการแสดงภายใต้ชายคาบ้านไม้เก่าแก่ ซึ่งได้รับความเอื้อเฟื้อจาก คุณชุมพล อักพันธานนท์ ให้ใช้จัดแสดงแก่ผู้ที่สนใจทั้งหลาย

          การแสดงจะจัดบน ชานไม้ที่ยื่นออกมาจากตัวเรือน ก่อนการแสดงจะสาธิตให้ความรู้ ทั้งท่าทางการเชิดที่คนเชิดต้องมีพื้นฐานเหมือนกับการแสดงโขนมาก่อน แล้วหลังจากนั้นก็จะเริ่มการแสดง

          คนเชิดในร่างที่สวมเสื้อผ้าสีดำและการใส่หน้ากากดำ ปรากฏตัวขึ้นกลางชาน พร้อมกับหุ่นหนุมานชาญสมร ที่ปั้นแต่งมาด้วยความประณีต คนเชิดจะแสดงศิลปะการเชิดหุ่นเป็นเรื่องราว โดยเรื่องที่เอามาเล่นเป็นเรื่องรามเกียรติ์ ตอนหนุมานจับนางเบญจกาย เรื่องก็ประมาณว่า ทศกัณฐ์ส่งหลานสาวตัวเองให้แปลงกายเป็นนางสีดา แล้วให้ทำเป็นตายลอยน้ำไปทางที่ทัพของพระรามตั้งอยู่ เพราะแกกะว่าถ้าพระรามเห็นว่านางสีดาตายซะแล้ว ก็จะได้เลิกทัพกลับไป

          การแสดงดีๆ หาดูได้ยากแบบนี้ มีแค่ตอนบ่ายสองโมงของทุกวันยกเว้นวันพุธเพียงวันเดียวเท่านั้น ถ้าพลาดก็ถือว่าชวดไปอย่างแรง

          อิริยาบถเมื่อมาอยู่ที่นี่ ค่อนข้างมีอิสระราวกับไปเยี่ยมบ้านเพื่อน ได้เพลิดเพลินกับงานศิลปะ งานนาฏลีลา และแถมยังได้เต็มอิ่มกับบรรยากาศสบายๆ ของบ้านไม้ริมน้ำ จิบกาแฟพร้อมกับเขียนโปสการ์ด หรือจะนั่งเล่นเฟสบุ๊คก็ทำได้เหมือนกันเพราะมีอินเตอร์เน็ตไร้สายให้บริการ

          หรือใครที่ชื่นชอบวาดเขียนก็ยังมีการเพ้นท์หน้ากากหนุมาน การทำภาพพิมพ์ หรือใครถนัดแต่ชื่นชมงานศิลป์ด้วยตา ก็สามารถเดินชมภาพวาดบนชั้นสองของตัวบ้านได้อีกด้วย

          และที่พิเศษไปอีกคือ แม้ที่นี่ไม่ใช่ตลาดน้ำ แต่ก็มีบรรยากาศเรือพายขายขนมนมเนย ไอศกรีมกะทิ ก๋วยเตี๋ยวผัดไท พายผ่านมา ถ้าจังหวะดี ก็มีมาให้ซื้อให้หากัน ถ้ามาไม่เจอก็ถือว่าดวงตก อดของอร่อยไปตามระเบียบ

          ทุกวันนี้ชุมชนเก่าแก่ริมคลองบางหลวงที่เคยหลับใหล ถูกปลุกให้คึกคักขึ้นอีกครั้งด้วยบ้านศิลปิน วิถีชุมชนบ้านไม้แบบนี้ หาชมในเมืองกรุงได้ยากทีเดียว ถ้าท่านใดว่างและหาที่เที่ยวกรุงเทพ ที่ใกล้ๆ
ก็ลองมาดู

          จรัญสนิทวงศ์ ซอย3 หลังวัดคูหาสวรรค์นี่เอง บ้านริมน้ำในฝัน… “บ้านศิลปิน”

ที่มา : emaginfo